Jen japoński (JPY) jest oficjalną walutą Japonii i jedną z najważniejszych walut na świecie. Jest trzecią najczęściej handlowaną walutą na rynkach międzynarodowych, po dolarze amerykańskim (USD) i euro (EUR). Jen odgrywa kluczową rolę w globalnych finansach, szczególnie w regionie Azji i Pacyfiku, i jest jedną z głównych walut rezerwowych świata.

Historia
Jen został wprowadzony w 1871 roku w ramach reformy walutowej, której celem było ujednolicenie systemu monetarnego Japonii. Przed tym okresem w Japonii funkcjonowało wiele różnych walut, a wprowadzenie jena miało na celu stworzenie silnej, nowoczesnej waluty wzorowanej na systemie zachodnim, zwłaszcza europejskim.

Reforma Meiji: Wprowadzenie jena było częścią szerszej reformy Meiji, której celem było modernizowanie Japonii, aby mogła konkurować z mocarstwami zachodnimi. Nazwa „jen” pochodzi od chińskiego słowa „yuan”, które oznacza „okrągły”, co odnosi się do kształtu monet.

Złoty standard: W 1897 roku Japonia przyjęła złoty standard, co oznaczało, że wartość jena była powiązana ze złotem. Jednak po II wojnie światowej Japonia zrezygnowała z tego standardu, a jen stał się walutą fiducjarną (nieopartą na żadnym surowcu).

Symbole i jednostki
Symbol waluty: ¥
Kod ISO: JPY
Podjednostka: 1 jen dzieli się na 100 senów, jednak seny nie są obecnie używane w obiegu.

Banknoty i monety
Banknoty: Jen japoński występuje w nominałach 1000, 2000, 5000 oraz 10 000 jenów. Na banknotach umieszczone są wizerunki wybitnych postaci japońskiej kultury i historii, takich jak Fukuzawa Yukichi (japoński filozof i pisarz) na banknocie 10 000 jenów oraz Murasaki Shikibu (autorka „Opowieści o Genjim”) na banknocie 2000 jenów.
Monety: Monety jena występują w nominałach 1, 5, 10, 50, 100 oraz 500 jenów. Na monetach przedstawiono tradycyjne japońskie motywy, takie jak kwiaty sakury, ryż, a także elementy kultury japońskiej.

Rola jena w globalnej gospodarce
Jen japoński odgrywa niezwykle ważną rolę w globalnej gospodarce, zwłaszcza jako waluta rezerwowa. Japonia jest trzecią największą gospodarką świata, co czyni jena jedną z najbardziej wpływowych walut na rynkach finansowych. Ponadto jen jest często używany jako waluta finansowa w operacjach carry trade, gdzie inwestorzy zaciągają pożyczki w jenach (ze względu na niskie stopy procentowe) i inwestują w waluty o wyższych stopach procentowych.

Waluta rezerwowa: Jen jest jedną z głównych walut, które banki centralne na całym świecie przechowują w swoich rezerwach walutowych. Jest to spowodowane stabilnością japońskiej gospodarki i jej globalnym znaczeniem.
Carry trade: Z powodu długotrwałych niskich stóp procentowych w Japonii, jen jest często używany w operacjach carry trade, gdzie inwestorzy pożyczają jeny po niskich kosztach, a następnie inwestują w kraje o wyższych stopach procentowych, co generuje zyski z różnicy oprocentowania.

Bank Japonii (BoJ)
Bank Japonii (Bank of Japan, BoJ) pełni funkcję centralnego banku Japonii i jest odpowiedzialny za emisję jena oraz prowadzenie polityki pieniężnej. BoJ ma kluczową rolę w stabilizowaniu gospodarki Japonii, w tym w kontrolowaniu inflacji, regulowaniu stóp procentowych oraz interwencjach walutowych w celu stabilizacji jena na rynkach międzynarodowych.

Polityka niskich stóp procentowych: Japonia od lat prowadzi politykę bardzo niskich, a nawet ujemnych stóp procentowych, aby stymulować gospodarkę i zwalczać deflację. Ta polityka jest jednym z głównych powodów, dla których jen jest atrakcyjny w operacjach carry trade.

Polityka luzowania ilościowego: Bank Japonii jest pionierem w stosowaniu polityki luzowania ilościowego (quantitative easing), która polega na zakupie aktywów finansowych w celu zwiększenia podaży pieniądza i pobudzenia gospodarki.
Stabilność jena

Jen japoński jest uważany za stabilną walutę, która odgrywa rolę „bezpiecznej przystani” w czasach globalnej niepewności gospodarczej. W czasach kryzysów finansowych, inwestorzy często zwracają się ku jenowi, co prowadzi do jego aprecjacji.

Bezpieczna przystań: W obliczu globalnych kryzysów, takich jak kryzys finansowy z 2008 roku czy pandemia COVID-19, jen japoński często zyskuje na wartości, ponieważ inwestorzy postrzegają Japonię jako stabilny kraj o niskim ryzyku politycznym i gospodarczym.
Wysokie rezerwy walutowe: Japonia posiada jedne z największych rezerw walutowych na świecie, co dodatkowo wspiera stabilność jena.

Korzyści i zalety jena japońskiego
Stabilność: Jen jest jedną z najbardziej stabilnych walut na świecie, co sprawia, że jest atrakcyjny dla inwestorów szukających bezpieczeństwa.
Znaczenie globalne: Japonia, będąc trzecią największą gospodarką świata, ma kluczową pozycję na rynkach globalnych, co czyni jena istotnym narzędziem w międzynarodowych transakcjach finansowych.
Niskie stopy procentowe: Polityka niskich stóp procentowych BoJ sprawia, że jen jest tanim źródłem finansowania w operacjach carry trade.

Wyzwania dla jena japońskiego
Starzenie się społeczeństwa: Japonia ma jedno z najszybciej starzejących się społeczeństw na świecie, co stanowi wyzwanie dla długoterminowego wzrostu gospodarczego. Malejąca populacja robocza może wpłynąć na potencjał gospodarczy kraju i wartość jena.
Dług publiczny: Japonia ma jeden z najwyższych poziomów zadłużenia publicznego na świecie w stosunku do PKB. Mimo że większość tego długu jest finansowana wewnętrznie, może to być długoterminowe wyzwanie dla stabilności gospodarki.
Niska inflacja i deflacja: Japonia zmagała się z deflacją przez wiele lat, co skłoniło BoJ do wprowadzenia skrajnie niskich stóp procentowych i luzowania ilościowego, co może prowadzić do ograniczonego wzrostu gospodarczego.

Kurs wymiany jena
Kurs wymiany jena japońskiego wobec innych walut, takich jak dolar amerykański (USD) czy euro (EUR), podlega okresowym wahaniom, szczególnie w odpowiedzi na globalne wydarzenia gospodarcze, decyzje BoJ oraz zmiany w globalnych stopach procentowych. Jen jest również silnie powiązany z polityką handlową Japonii oraz globalnym popytem na japońskie towary, takie jak samochody i elektronika.

Ciekawostki
Jen jako symbol nowoczesności: Wprowadzenie jena w XIX wieku było częścią szerokich reform, które miały na celu modernizację Japonii i przekształcenie jej w nowoczesne państwo na wzór zachodnich mocarstw.
Największe rezerwy walutowe: Japonia posiada jedne z największych rezerw walutowych na świecie, co wzmacnia stabilność jena i daje Bankowi Japonii narzędzia do interwencji na rynkach walutowych.
Jen jako waluta carry trade: Dzięki niskim stopom procentowym, jen jest jedną z najczęściej używanych walut w operacjach carry trade, co wpływa na jego wartość na rynkach finansowych.

Podsumowanie
Jen japoński (JPY) jest jedną z najważniejszych walut na świecie, odgrywając kluczową rolę w globalnych finansach. Stabilność gospodarki Japonii, a także jej znaczenie jako centrum innowacji i technologii, wspierają wartość jena. Mimo wyzwań związanych z niską inflacją, starzeniem się społeczeństwa i wysokim długiem publicznym, jen pozostaje walutą rezerwową i „bezpieczną przystanią” dla inwestorów w czasach globalnych kryzysów.